iğne Oyası Modelleri – Yüzlerce resimli iğne oyaları

StabilHayat ekibi sizler için birbirinden farklı iğne oyası modelleri hazırladı. Burada ki modellerimiz sürekli olarak güncel kalacak bizi takipte kalın. Modellerin arasına bazı küçük bilgiler hazırladık, siz modelleri incelerken göz gezdirebilirsiniz..

İğne Oyası Modelleri

Anadolu’nun başlangıcından beri hemen hemen neredeyse her bölgesinde yapılan iğne oyaları; kullanılan araç ve gereç, motif, renk kompozisyon ve kullanım alanları bakımından aslında aralarında bazı farklılık göstermektedir.

(iğne oyası modelleri)

Oyalarda bildiğiniz gibi kullanılan araçlar, iğne, iplik, makas, tığ, pul, boncuk, kumaş, kağıt, at kılı, saç, ince tel, kola, şeker v.b gibi malzemeler kullanılır.
İğne oyası ilmeklerin yan yana gelmesiyle oluşan zürafa denilen tekniğin tekrarlanmasından meydana gelir. Yapılış tekniği bakımından gözemeli ve gözemesiz olarak ikiye farklı yapılış şekli vardır.

Gözemeli ilmik dediğimiz teknik, daha çok üç boyutlu oyalarda kullanılırken, gözemesiz ilmik kenar oyası denilen ve kumaş (başörtü,mendil,yaka v.b) kenarına yapılan oyalarda tercih edilir. Zaten en yaygın olarak kullanılan çeşit budur.

(iğne oyası modelleri)

İğne oyası, ipliği iğne üzerine 1 defa yada 2 defa sararak yapılır. Türklerin yaptığı iğne oyasında iplik iğne üzerine 2 defa dolanır ve genellikle kenar motifleri, suları yapılır. Oyaya sağdan sola doğru devam edilir. Arap oyalarında iplik iğneye bir defa dolanır. Bu çok basit bir düğümdür. Genellikle ara suları yapılır ve bazı motiflerin düzgün işlenebilmesi için kağıt üzerinde çalışmak icap eder.

İğne oyası imliği yapma (zürafa); Kenar kıvırması yapılan örtünün kenarına işaret parmağına paralel olarak baş parmağınla tut ve işaret parmağınla sıkıştır. Sağ taraftan ipliği kenara pekiştir. İpliği pekiştirdiğin yerden 2mm sola bat (iğne kumaş kenarına 2 mm kadar derinden batsın). Pekiştirdiğin ipliği iğnenin üzerinden sağdan sola doğru al ve baş parmağın ile tut. İğnenin ucundaki ipliği sağ eline al ve sol taraftan sağa doğru iğnenin altından geçir (iplik iğneye iki defa sarılır). Sol elin işaret parmağı ile iğnenin üstündeki ipliği kumaşa doğru bastır. İğnenin ucunu sağ elinle tut ve ipliği sağ tarafa doğru çekerek oya düğümünü yap. Aynı işlemi tekrarlayarak devam et.

(iğne oyası modelleri)

Zürafa iğne oyasının esasını teşkil eder. Zürafalar tekrarlanarak iğne oyasından su ve motifler yapılır. İplik iki defa sarılarak çalışılırsa oya daha dik ve net durur.
İğne oyası;
– Şerit üzerine
– Zincir üzerine
– Kumaş kenarına
– Başlı başına  bir örtü olarak yapılır (genellikle yuvarlak).

Zincir üzerine, tabii çiçekleri renkleri ile kopya edilerek yapılmış son derece güzel oyalar müzelerimizde hayranlık toplamaktadır.
Oya yapımında genellikle ipek iplikler kullanılır. Desene göre sertlik verilmek istenirse at kılı, saç ve ince tel, işleme esnasında oya arasından yürütülür. Oya bittikten sonra kitre, jelatin, yumurta akı veya şeker ile sertleştirilip şekil verilir.

İğne oyası yapılırken şunlara dikkat edilir;

İpliğin pürüzsüz ve bükümlü olması
İlmik büyülüklerinin aynı olması
Yapıldığı tarafın oyanın tersi olması
Naylon iplikle yapılan oyaların sıcak ütü ile ütülenmemesi

ilmiklerin yeterince sıkı olması
İlmiklerin net olması
Oyanın kirlenmemesi için kolanın temiz olması
İğne oyasının sağa ve sola gidip dönerek  yapılması

(iğne oyası modelleri)

Çok eski bir tarihe sahip olan oyalar, hemen her yörede yapılmakta ve bölgelere göre farklı özellikler taşımaktadır. İğne oyaları benzedikleri şekillere göre adlandırılır. Aynı örneğe ayrı bölgelerde değişik adlar verildiği de görülür. Bazı şehir ve kasabalarımızda iğne oyasını iyi yapan ustalar tarafından mahalli sanat haline getirilmiştir.

İğne Oyasının Kullanıldığı Alanlar

İnsanlığın doğuşuyla birlikte meydana gelen el sanatları; süslenmek ve yaşadığı mekanı süslemek amacıyla ortaya çıkmış, günümüze kadar üzerine katarak gelmiştir. El sanatları içinden Türk kadınının duygu, düşünce ve inceliklerini ortaya koyan iğne oyaları, tülbent, yazma, fular, mendil, havlu kenarlarına takılmakta ve ayrıca ev süslemelerinde kullanılmaktadır.

Türk kadının el emeğini, göz nurunu ve estetik anlayışını temsil eden oyalar adeta birer küçük sanat abidesidir. Sergilendiği yeri gül bahçesine çeviren örtüldüğü yüze büyülü bir güzellik katan oyalarımızın eşine dünyanın hiçbir yerinde rastlanmayacağını çok rahat bir şekilde söyleyebiliriz.

(iğne oyası modelleri)

İğne oyaları;
-Oda takımları

-Mendil süslemeleri
-Şase ve bohça süslemelerinde
-Masa örtülerinde
-Yaka iğnesi gibi
-Yatak örtüsü
-Eşarp ve başörtüsü kenarları
-Abajur va pano saçakları
-Buluz ve gecelik  yakası gibi çok farklı alanlarla kullanılmakta ve kullanıldığı yerleri de güzelleştirdiği aşikar.

Kültürümüzün ve el sanatlarımızın en önemli örneklerinden birisi oyalardır. Oya; aslında çiçekle örgü sanatının karışımından doğmuş süslemek, süslenmek amacıyla yapılan ve ayrıca taşıdıkları mesajlarla bir iletişim aracı olarak da kullanılan ve tekniği örgü olan bir dantel türü diyebiliriz.

İğne oyalarında özellikle ipek iplikler kullanılması tavsiye edilir. çünkü İpliğin pürüzsüz ve bükümlü olması gereklidir. fakat bu iplikleri bulmak daha zor ve pahalı olduğu için oya yapımında genellikle sentetik ip ve pamuk ipliği kullanılmaktadır.

(iğne oyası modelleri)

İğne oyasında başrol tabi ki iğnedir. Bunun yanına nakış makası ile oyayı zemine tutturmak için veya motifin ortasını oluşturmada tığda kullanıldığını hatırlatalım.

Tığ: Bir ucu çengelli diğer ucu düz 15-20 cm uzunluğunda çelik, alüminyum, kaplama, plastik, şimşir ve fil dişinden yapılan örgü aracıdır.

İpek İpliği: Hayvansal kaynaklı liflerden ipek, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin çok üstün olmasından dolayı liflerin kraliçesi olarak bilinmektedir. Çok gösterişli ve güzel olmakla beraber çok kırılgan bir iptir.

Oyalarımızın önemli bir gereci olan ipek, yakın zamana kadar birçok bölgemizde oya yapan kadınlar tarafından yetiştirilen kozalardan elde edilmekte ve kullanılmaktaydı.Günümüzde çok az yöremizde geleneksel yapıda ipek elde edilmektedir. Oyanın güzel olması için ipeğin ince ve pürüzsüz olması gerekir. Bu nedenle ipek iplik, halk arsında yapılan çeşitli bükme işlemleri ile düzeltilir veya pürüzsüz ipek almaya dikkat edilir. İpek iplikleri, piyasada çamaşır ipeği, ibrişim, kordon ve filoş olarak bulunmaktadır.

(iğne oyası modelleri)

Pamuk İpliği: Pamuk bitkisinden elde edilen pamuk lifi tekstil sanayinde en önemli yeri almaktadır.Bunun nedeni yaş mukavemetinin fazlalığı, yıkanmaya dayanıklı olması, hijyenik özelliği, nem tutma yeteneğinin yüksekliğidir. Kadınlarımız en güzel oya dantellerini pamuk iplikleri ile yapmışlardır. Örücülük sanatında ham pamuk ipliği kullanıldığı gibi, özellikle oyalarımızda ve dantellerimizde merserize edilmiş olanları tercih edilmektedir. Teknolojik gelişmeler nedeniyle, iyi özelliklere sahip parlak, güzel görünümlü veya doğal görünümlü beyaz ve her rengin tonlarında iplikler çile ve yumak olarak piyasada bulunmaktadır.

Boncuk: Süslenmek için kullanılan değerli yada değersiz taşlar olarak adlandırılıyor. Oyalarda, boncukları küçük olan yuvarlak, kesme, silindir şeklinde parlak veya mat, cam, plastik v.b materyallerden yapılmışlardır. Oya boncukları piyasada dizi halinde satılmaktadır. 15-20 cm arasındaki diziler yan yana getirilerek top denilen gruplarda satılmaktadır. Hemen her rengi ve renk tonları mevcuttur. Bazı türlerinde ebruli renkli olanlarda mevcuttur. Bu boncuklar yapılan çalışmalara ciddi hava kattığı inkar edilemez.

Sentetik İplik: 

Sentetik lifler aslında doğada bulunmazlar. Sentetik liflerin temel maddeleri kömür, petrol, su, azot gibi son derece basit maddelerdir. Bu basit maddeler kimyasal olarak değişik şekillerde birleştirilerek lif haline dönüştürülürler. Sentetik lifler tek başına veya belirli oranda pamuk, yün, keten, ipek lifleriyle karıştırılarak çeşitli iplik üretimi yapılmaktadır. Oya yapımında kullanılan sentetik liflerden elde edilen iplikler parlak, güzel görünüşlü ve çok bükümlüdür. Çile, makara veya bobin halinde satılmaktadır. Kısaca iplerin yapay hali diyebiliriz.

(iğne oyası modelleri)

Oyaların yapımında kullanılan malzemelerin dışında ayrıca oyaların daha stabil ve dik durmalarını sağlamak amacıyla çeşitli sertleştirme gereçleri de kullanılır. Oya yapıldığı sıralarda aralardan yürütülen at kuyruğu kılı, saç ve ince tel ile veya oya bittikten sonra yumurta, nişasta kolası, jelatin, kola, şeker kolası ve kitre ile sertlik verilir. Halk arasında kolalamak gibi tabiler çok sık kullanılır.

Kese Oyalar:

 Farklı farklı eşyaları taşıma için hazırlanan keseler (saat, mühür, para, toprak, tütün v.s) iğne oyasıyla kesenin tümü örülerek yapılır.

Taç Oyalar:

 İğne oyası çiçekler ve yapraklar örüldükten sonra telden saplar takılır, üzerine iplikle sarılır. Bir baş çevresine yeterek tel etrafında toplanarak taç haline getirilir.

Saksı Oyalar: 

Doğadaki saksı çiçeği  görüntüsünde örülen yaprak ve çiçekler dal üzerinde birleştirilip telden saplar iplikle sarılarak tanzim yapılır.

Yemeni Oyalar: 

Yemeni kenarlarına zürafa veya kök üzerine belirli aralıklarla iki veya üç boyutlu oyalar yapılır. Motiflerin arasındaki başlıklar daha küçük boyutlarda oyalarla doldurulur.

Hotoz Oyalar: 

Hotoz kadın başlığıdır. Oyalar, başlığın kenarlarını süslemek için kumaş kenarına dikilmiş veya ayrıca üzerine tutturularak kullanılmıştır. Hotoz oyalarında, motifler diğer yemeni oyalarından daha büyüktür ve genellikle üç boyutlu motifler seçilmiştir.

Ara Oyalar: Daha çok tek renk veya beyaz iplikle yapılır. Kumaş arasına geçirilir.
Kenar Oyalar: İnce bir sıradan oluşur ve daha çok gömlek yaka ve kol kenarlarına yapılır.
Ulamalar: Kumaş kenarına veya herhangi bir kök üzerine iki boyutlu olarak motiflerin arasında boşluk bırakılmadan yan yana örülmesiyle oluşur.

Dal Oyalar: Çeşitli çiçek ve yaprakların örülmesinden sonra bunlara tel saplar takılarak dallarına yapılır. Kullanılacak yere göre kompozisyon hazırlanır. Buket  hazırlanabilir; panolarda süsleyici olarak kullanılabilir.
Motif Oyalar: Hotozlara, yakalara takılabilen ve motifleri ötekilerden büyük olması ile ayrılan; bundan başka dantel gibi birleştirip kullanılanları da vardır.

Tane Oyalar: Zürafa üstüne, araları boş bırakılarak çeşitli şekillerde taban örülür. Buna kök de denilir. Bu motifler dal alını alır. Dallar dik, yatık, dağınık, simetrik, asimetrik olurlar. Yemenilere yapılır.
2-Sıra Oyalar ( Ulamalar ): Geometrik motifler, aralarında boşluk bırakılmadan birbirine bitişik bir sıra izleyerek oluşturulur. Başörtü ve mendile yapılır.

İğne oyaları Osmanlı döneminde olduğu gibi günümüzde de aynı temel teknikleriyle (zürafa,üçgen ilmek, kare ilmek, piko(fiskil), çirtik) işlenmektedir.

Anadolu’nun hemen her yöresinde yapılan iğne oyaları; kullanılan araç, gereç, motif, renk, kompozisyon ve kullanım alanları bakımından farklılık göstermektedir.

MOTİVASYON İÇİN HAZIRLADIĞIMIZ İÇERİĞE GÖZ ATMAK İSTER MİSİNİZ? TIKLAYIN

EVDE PARA KAZANMAK KONULU YAZIMIZ İÇİN TIKLAYIN

(iğne oyası modelleri)

(iğne oyası modelleri)

(iğne oyası modelleri)

(iğne oyası modelleri)

İĞNE OYASININ TARİHÇESİ (iğne oyası modelleri)

Örücülük sanatının, ilk kez nerede, nasıl ve kimler tarafından başlatıldığı aslında anonim bir durum. İnsanlar zamanla sanata ve göz zevkine hitap etmesi için sürekli üzerine ekleyerek buldukları bu işleme sanatları günümüze kadar gelmiştir.

Osmanlı imparatorluğunun her döneminde saray içi, dışı ve Anadolu’da yapılan geleneksel örgü ve oyalara çok önem verilmişti.Cumhuriyet döneminde ise yeteri kadar ilgi görmemekle birlikte, oyalar günümüze kadar geleneksel yollarla gelebilmiştir.

(iğne oyası modelleri)

İğne oyaları Osmanlı döneminden beri aynı temel teknikleriyle (zürafa, üçgen ilmek, kare ilmek, piko (fiskil), çirtik) çalışma şekliyle işlenmektedir.

Türkiye’de geleneksel yaşam tarzının farklılığa uğramasıyla birlikte oyacılık önemini yitirmiştir. İğne oyası yapımında genellikle ipek kullanılırken günümüzde ipeğin yerini alan pamuk iplikler oya yapımında da beğenilerek kullanılmaktadır. Çok önceleri yapılmış oyalar antikacıların ilgi alanına girmiştir. Bazı yörelerde oya pazara yönelik olarak üretilmekte ancak bunlar, geleneksel oya malzemesi olan ipekle değil, ucuzluğu nedeniyle tercih edilen naylon iplikle yapılmaktadır.
Günümüzde iğne oyasında  kullanılan malzeme ve estetik yönden çok büyük yozlaşma olduğu, yapılan örneklerden anlaşılmaktadır.