Mobbing Ne Demek ? İş Dünyasında En Çok Karşılaşılan Problem

Bu yazımızda bir çok çalışanın sürekli maruz kaldığı Mobbing hakkında detaylı bilgilendirme yapacağız. Stabil hayat ekibi mobbing karşısında ne yapmanız gerektiğini ve bununla nasıl baş edebileceğiniz konusunda yanınızda. Kısaca konuyu açacak olursak çalışma ortamında çalışanlara yönelik olarak psikolojik şiddet, taciz, yıldırma ve bezdirme anlamına gelmektedir. Ama bu durumda her kötü davranış, hakaret veya psikolojik şiddet örneği, aslında mobbing olarak kabul edilmemektedir. O zaman mobbing ne demek detaylı olarak incelemeye başlayalım ..

Mobbing Ne Demek ?

Her işveren bütün çalışanlarına eşit davranmak zorundadır. Ve çalışanlarının mobbinge uğramasını engellemek en büyük görevidir. Tam tersi durum da ise çalışanlar ihbar süresini bile beklemeden, sözleşmesini direk olarak rahatlıkla feshedebilir. Ve bunun yanında Kıdem tazminatına da hak kazanacaktır.

Ama karşınıza çıkacak en büyük problem mobbing’i ispatlama yükünün çalışanda olması. Bu sebeble mobbinge maruz kalan kişi ciddi manada kanıtlara sahip olmalıdır.

Borçlar Kanunu’nda yer alan maddelere inceleyecek olursak “işçinin kişiliğinin korunması” ile ilgili maddelerde işverenin, çalışanın psikolojik ve cinsel tacize uğramaması için gerekli bütün önlemleri alması gerekmektedir.

Yargıtay’ın aldığı karara göre de bir hareketin mobbing olarak kabul edilmesi için sistematik, sürekli ve kasıtlı olarak yapılması gerekmektedir. Öteki yandan, süreklilik göstermeyen, sık tekrarlanmayan, anlık olarak meydana gelmiş birkaç haksız, kaba, nezaketsiz veya etik dışı olan davranışlar Yargıtay tarafından  mobbing kapsamına alınmamaktadır.

Alo 170 ile Mobbinge Karşı

Mobbinge uğrayan her çalışan çok kolay şekilde Alo 170 hattına başvurabilir ve yaşadıkları olayla ilgili olarak detaylı olarak şikâyette bulunabilirler. Sadece bununla kalmıyor, mobbinge uğrayan çalışanlar Alo 170 hattında çalışan psikologlar tarafından sadece mesai saatleri içinde olmaksızın günde 24 saat bilgilendirme ve psikolojik destek yardımı bile alabilirler. (Mobbing ne demek)

Peki Mobbingin mevzuat dayanakları nelerdir?

Kişilik haklarının korunması kapsamında, Medeni Kanun m.23-25 arasında bazı düzenlemelere sahiptir. (Mobbing ne demek)

İş Kanuna göre direk olarak bir düzenleme aslında yok fakat;  eşit davranma ilkesi kapsamında m.5, çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi kapsamında m.22, iş sağlığı ve güvenliği konusunda işçilerin ve işverenlerin yükümlülükleri kapsamında m.77 rahat bir şekilde değerlendirilebilir.

Mobbingin yasal kaynağı olarak gösterebileceğimiz, Borçlar Kanunu m.417’de,” İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.” şeklinde düzenleme yağıldığını unutmayın.

Gelelim Mobbing nasıl ispat edilebilir?

Mağdur;  psikolojisinin bozulduğuna dair sağlık raporu alabilir, tanık beyanlarından yararlanabilir, amirine yazılı başvuruda bulunabilir, çalıştığı kuruma ihtarname keşide edebilir vs.

Mobbingin ispatı için Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere emareler de yeterli görülmektedir.

Mobbinge karşı yapılabilecekler hamleler nelerdir?

• İş sözleşmesi, İş Kanunu m.24/II- b ve d kapsamında haklı nedenle feshedilip kıdem ve ihbar tazminatı alınabilir.
• Mağdur, kişilik haklarının ihlalinden bahisle; Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu’na dayalı maddi  ve manevi tazminat davası açabilir.
• Mağdur şartları dahilinde İş Kanunu m.5’e dayalı olarak ayrımcılık tazminatı talep edebilir.

Mobbing davasında görevli mahkemeler hangileridir?

Mağdurun kamuda veya özel sektörde çalışmasına göre ve talebi dâhilinde görevli mahkemeler; İdare Mahkemesi, İş Mahkemesi veya Asliye Hukuk Mahkemesi olabilir.

Mağdura koruma

Türk Ceza Kanunu uyarınca da mobbing mağdurlarının, insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmelerine ve aşağılanmalarına yol açan kişilerin cezalandırılması için şikâyette bulunabilmeleri mümkün.

Sistematik, kasıtlı ve sürekli olma

Çalışanın amirinin ya da bir çalışma arkadaşının veya iş yerindeki bir grubun yaptığı davranışın mobbing sayılabilmesi için söz konusu davranış iş yerinde gerçekleşen, sistematik hale gelen, kasıtlı olarak yapılan ve süreklilik gösteren, yıldırma ve işten uzaklaştırma amacı taşıyan, kişinin kişiliğinde, sağlığında ve mesleki durumunda zarar doğuran bir davranış olmalı. Bu anlamda, iş yerinde sıklıkla karşılaşılan mobbing davranışları şunlardır: Kişinin sürekli sözünün kesilmesi, yaptığı işin sürekli eleştirilmesi, sözlü veya yazılı tehditler alması, yüzüne bağırılması veya azarlanması, çevresindeki insanların onunla konuşmaması, arkasından kötü konuşulması veya söylenti çıkarılması, sanki orada değilmiş gibi davranılması, onunla alay edilmesi ya da isim takılması, kişiye anlamsız veya itibarını zedeleyecek işler verilmesi veya devamlı olarak işinin değiştirilmesi.

İş yaşamında mobbing;” sistematik olarak, mağduru bezdirme kastıyla, süregelen biçimde, iş yerinde, mağdura yönelik duygusal taciz ve/veya fiziksel şiddet tehdidi ile ortaya çıkan, mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda ve sağlığında zarar ortaya çıkaran, davranışlardır.” Mobbing sistematik ve süregelen bir biçimde gerçekleşmelidir, sadece anlık stres sonucu ortaya çıkan kişiye yönelik yapılan hakaretler veya dışlamalar mobbing kapsamında nitelenemez.

Mobbing mağduru yıldırma kastıyla yapılmalıdır. Mağduru yıldırma girişimi kastı olmadan yapılan eylemler mobbing kapsamında nitelendirilemez, amaç mağduru bezdirerek, psikolojisinin bozulmasını, fiziksel problemler yaşamasını ve çoğu kere de işinden istifa etmesini sağlamaktır. Ve en önemli hususlardan biri Mobbing kesinlikle iş yerinde gerçekleşmelidir, zira iş görme edimi,iş yerinde yerine getirilmektedir. Fakat unutulmamalıdır ki, iş yeri sadece fabrika ve ofis gibi ortamlar olmayıp işçinin iştigal ettiği işe göre değerlendirilmelidir.

Mobbing mağdura yönelik duygusal taciz ve/veya fiziksel şiddet tehdidi ile ortaya çıkmalıdır. Mobbing yapanın herkese yönelik oluşan karakteristik davranışları elbette kişilik hakkını ihlal boyutunda değerlendirilebilir, ancak mobbingteki kast unsurunu ortaya koymayacaktır. Mobbing mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda veya sağlığında zarar ortaya çıkarır. Mobbingin varlığı için kişilik haklarının ağır ihlali gerekmez, kişilik haklarına yönelik haksızlık yeterlidir.

Sonuç

Mobbing davaları özellikle bu son yıllarda artarak Yargıtay’a intikal etmiştir.  Yargıtay bu davalarda, kararlarında da belirttiği üzere,  özellikle yapılan saldırının sistematik ve devam eden bir şekilde meydana gelmemesine dayanarak bozma kararları verdiği bir çok emsal bulunmaktadır. Bu sebeple her psikolojik ve/veya fizyolojik şiddetin mobbing oluşturmayacağı göz önüne alınmalıdır.

Bunun yanında yargıtay’ın da çeşitli davalarda açıkca belirttiği üzere, oluşan her kişilik hakkı ihlali de doğrudan mobbinge işaret etmeyecektir; bu hallerde de mobbinge dayanmaksızın manevi tazminat davası açmak daha doğru olacaktır.

Bu nedenlerden dolayı mobbinge dayalı açılacak davalarda;  mobbing şartlarının varlığının iyi tespit edilip delillerle sağlamlaştırılması ve Yargıtay kararlarının da doğru analiz edilmesi gerektiğinin kanaatindeyiz. (Mobbing ne demek)

Peki iş hayatında zaman yönetimi nasıl olmalı ? Yazımızı Okumak İçin TIKLAYIN