Temettü Nedir ? Temettü Veren Hisseler Nasıl Seçilir ?
Temettü nedir sorusu tabi ki borsaya adım adan her yatırımcının giriş yaptıktan birkaç gün sonra karşısına çıkıp merak ettiği bir soru. Temettü borsanın en temel kavramlarından birisi. Çünkü birçok yatırımcıya göre temettü veren hisse senetleri diğer hisse senetleri ile kıyaslandığında daha güvenli ve akıllıca bir seçenek olduğu aşikar diyebiliriz. Siz de her yıl düzenli temettü dağıtımı yapan güvenilir ve köklü şirketlere yatırım yaparak hem bu şirketlere ait hisselerin fiyat iniş çıkışlarından yararlanabilir hem de buna ek olarak temettü ödemelerinden yıllık düzenli oranda para kazabilirsiniz. (temettü nedir temettü veren hisseler)
(temettü nedir)
Dikkat etmeniz gereken ilk mesele tabi ki bütün şirketlerin temettü payı vermediğini bilmeniz gerekiyor. Özellikle sadece temettüler için yatırım yapmakla ilgileniyorsanız, temettü veren hisse senetlerini seçmeniz ve elinizde tutmanız gerekecektir. İşte temettüler hakkında bilmeniz gerekenler için en geniş rehber sizlerle:
İlk Olarak Temettü Nedir? Buna cevap verelim:
Temettü, aslında bir şirketin yada firmanın yıllık ya da aylık karından bütün hissedarına dağıttığı pay diyebiliriz. Yaygın olarak kar payı olarak adlandırılan temettü, nakit ya da hisse senedi şeklinde bütün hissedarlarına dağıtılır. Bir şirket eğer kar ediyorsa, bu karı yeniden şirkete yatırmayı seçebilir ya da karının bir miktarını hissedarlarına dağıtarak temettü ödemesi yapabilir. Ama bilmeniz gereken her şirket temettü dağıtmaz, ancak genellikle yavaş ve güvenilir büyümeye sahip olan yani stabil biz grafiği olan şirketler temettü dağıtır diyebiliriz.
Temettüler çoğunlukla hissedarlarına nakit olarak ödenmektedir. Üç aylık veya senelik gibi sabit bir programda dağıtıldıklarında, bunlar düzenli temettü adıyla geçer. Fakat bir şirket herhangi bir zamanda özel temettü adı verilen kar payları da sürpriz olarak dağıtabilir.
Peki Temettü Nasıl Alınır? (temettü nedir)
Temettü almaya hak kazanmak istiyorsanız tabi ki ilk şart temettü dağıtan şirketin hissedarı olmak, yani kısaca bir hisse senedi sahibi olmak gerekiyor. Böylelikle elde edilen bu hissedarlık hakkı ile birlikte ilgili şirketin temettü dağıtma zamanında rahatlıkla ödeme alabilirsiniz.
Şirketlerin yatırımcılarına ödeyecekleri temettüler, yıllık net dönem karları oranında hesaplanır. Şirketlerin yıllık net dönem karlarından vergiler ve diğer gider kalemleri düştükten sonra düşüldükten sonra kalan kısmın, en az yüzde 20 oranında kendi yatırımcılarına pay olarak dağıtılması durumu temettü dağıtımı olarak adlandırılır. Bir yatırımcının temettü dağıtımından alacağı pay ise sahip olduğu hisse senedi miktarına göre belirlenecektir.
Ama tekrar hatırlatalım her şirket temettü dağıtımı yapmadığını unutmayın. Bu nedenle, yatırım stratejinizi temettü ödemesi alma üzerine endekslemek istiyorsanız,sadece temettü veren hisseleri elinizde tutmalısınız. Temettü veren şirketler çoğunlukla yavaş ama güvenilir büyümeye sahip olduğu inkar edilemez. Araştırmalarınızı yaparken bu noktaya dikkat edebilirsiniz. Kısaca temettü hisseleri sabırlı yatırımcılar için en cazip yatırım araçlarından.
Peki, temettü veren hisse senetlerini ne zaman almalıyız? Bir şirketin temettü dağıtma gününden bir gün öncesinde hisse senedi aldığınızda ödeme almaya hak kazanırsınız. Kısaca temettü dağıtımından bir gün evvel bile hisse senedi almış olursanız temettü ödemesi alabilirsiniz.
Temettü Nasıl Hesaplanır Ona Bakalım ? (Temettü nedir , Temettü veren hisseler)
Temettü hesaplaması aslında oldukça basit. Temettü veren hisse senetleri nominal değerle ölçülür ve borsada bu değer 1 TL olarak belirtilir. Bu bilgi göz önünde bulundurularak temettü hesaplanabilir. Öyleyse birkaç örnekle size kolay bir şekilde anlatalım.
Bir içecek şirketinin karının yüzde 30’sini dağıttığını düşünelim. Bu durumda hissedarlara 1 TL karşılığında 30 kuruş temettü ödemesi yapılması gerekir. Bu içecek şirketinin bir hissedarı olduğunuzu varsayarsak ve diyelim ki elinizde bu şirkete ait 600 hisse senedi var. Öyleyse 600 adet hisse senedinden 120 TL temettü almış olacaksınız.
Peki, temettü verimi nedir?
Öncelikle şu yanılgıya düşenler çok. Temettü oranı ile temettü verimi aynı değildir. Temettü oranı, toplam dağıtılan temettü miktarının, şirket sermayesine oranıdır. Başka deyişle hisse başına ödenen miktardır. Temettü verimi ise hisse başı ödenen temettü’nün, temettü öncesinde hissenin son fiyatına oranıdır.
Örnek yapalım. Şirket’in sermayesi 500 mn TL olsun. Şirket o yıl 15mn TL nakit temettü ödemesi yapsın. Temettü oranı 15/500= 0,03 ya da %3’tür. Yani hisse başı 0,03TL temettü ödeyecek anlamındadır. Hissenin temettü ödeme tarihinden bir gün önceki kapanış fiyatı 2TL olsun. Temettü verimi ise 0,03/2= 0,015 olur. Bunu yüz ile çarparız %1.5 temettü verimi var deriz. Burası açık bir şekilde anlaşıldı herhalde.
(Temettü nedir , Temettü veren hisseler)
Başka bir örnekle devam edelim. Bir enerji şirketinin karının yüzde 50’sini dağıttığını ve portföyünüzde bu şirkete ait 200 hisse senedi bulunduğunu varsayalım. Öyleyse 1 TL karşılığında 50 kuruş temettü alırsınız ve 200 adet hisseden de toplamda 100 TL temettü almış olursunuz.
Yani böylelikle hem temettü ödemelerinden hem de hisse senetlerinin olası dalgalanmaları sonrası yaşanacak fiyat farklılıklarından iyi oranda kazançlar sağlabilirsiniz.
Temettü vergisi
Bu konuya değinecek olursak. Temettü ödemeleri maalesef vergilendiriliyor, fakat bireysel yatırımcılar tarafından ödenen yüzde 15 oranındaki gelir vergisi stopajı kaynaktan kesinti yapılmak suretiyle hesaplara aktarılıyor. Söz özü, hesabınıza aktarılan temettü ödemesinde vergisi kesintisi yapılmış olup net nakit temettü toplamı hesabınıza aktarılmış yani kesintiden pek haberiniz olmuyor.
TEMETTÜ ŞİRKETLERİNİ SEÇERKEN
İlk önce şunu belirtmemizde fayda var: StabilHayat ekibinin bu yaptığı çalışma sadece temettü (kar payı) şirketleri için yapılmıştır. Sizin takip ettiğiniz veya çok beğendiğiniz bir şirketlerin bu çalışmada yer almaması yada tercih edilmemiş olması, o şirketin kötü ve yatırım yapılmaması gerektiği anlamına kesinlikle gelmez. Söylediğimiz gibi bu çalışmada şirketlere sadece temettü açısından yaklaşılmıştır.
Temettü şirketleri konusunda detaylı inceleme yapacaksanız eğer öncelikle neyi amaçladığınız en önemli husustur. En optimum değerlere sahip temettü şirketi nedir? sorusunu sorarsak sanırım şu cevabı vermemiz en doğru olur; “Her yıl temettü ödeyen, temettü verimi yüksek olan, her sene büyüyen miktarlarda temettü ödeyen ve bunun yanında sektöründe lider yada önemli bir oyuncu olan bir şirket”. İdeal temettü şirketini kısaca böyle tanımlayabiliriz.
Reelde ne demek derseniz..
Şimdi küçük bir analiz edecek olursak hissedar olduğunuz şirket size her yıl belli oranda temettü veriyor fakat her sene aynı miktarda temettü ödüyor. Çünkü kar büyümesi kayda değer değil. Bu tarz şirketler bizce ideal değil. Esas odaklanmanız gereken kısım büyüyen temettüler. Her yıl hisse başına aldığınız miktarlar büyüyorsa bu optimum olarak tabir edebileceğimiz bir şirket diyebiliriz.
(Temettü nedir , Temettü veren hisseler)
Bunun yanında temettü verimi düşük olması da pek hoş karşılanan bir durum değil. Şirket her yıl temettü ödüyor fakat temettü verimi %3 olsun mesela. Eğer siz sadece temettü verimi odaklı bir yatırım yapmaya karar verdiyseniz bu temettü veriminin enflasyon verilerinin üzerinde olması çok önemlidir. Hatta mevduat faizinin üzerinde olmasını bile düşünebilirsiniz. Fakat ülkemizde ki borsada temettü verimleri bu kadar yüksek değil maalesef ve uzun bir sürede olacak gibi durmuyor.
Özet geçecek olursak
Öncelikle çocuğunuza ya da kendiniz için birim amaçlı bir yatırım yapıyorsanız büyüyen temettüleri tercih etmek sizin için en doğru seçim olacaktır. Çünkü bu olayın birde hisse fiyatı ve buna bağlı olarak toplam portföyünüzün zaman içinde artacak kısmınızda göz önünde bulundurmalıyız. Temettüsü büyüyen şirket’in her yıl kar miktarı artıyordur. Her yıl bir öncekinden yüksek kar elde eden şirketin ise hisse fiyatı yıllar içerisinde kendini katlar. Bu tip şirketlerde hisse performansı oldukça yüksektir. Özellikle sektöründe lider bir şirket ise hisse performansı çok daha fazla olur. Lider şirket olma özelliğini bu yüzden önemsemelisiniz.
AMORTİ YAKLAŞIMI NEDİR ?
Amorti süresi konusuna bir değinsek fena olmaz. Mesela Her sene 0,03TL temettü aldığını düşünürsen hisse fiyatı / temettü yaparsak, 2/0,03= 66 eder. Bunun anlamı kısaca. Hisse için ödediğiniz 2TL, aldığınız temettülerle 66 yılda amorti edip kendini ödüyor. Verdiğim örnek epey kötüymüş bu arada.
Hisse başı 0,03TL değilde 0,3TL olsaydı, temettü verimi %15 olacaktı ve amorti etme süresi 6.6 yıl olacaktır. Bu çok optimum bir süre diyebiliriz. Bugün borsada ortalama %10 temettü verim veren bir şirket size 10 yılda amorti verir. Uzun mu sizce ? Peki şu soruyu soralım size, ev aldınız ve kiraya verdiniz.
Aldığınız evler ne kadar sürede amorti ediyor ? (temettü nedir)
Mevcut kiralara baktığınızda aldığınız yıllık kira geliri, eve verdiğiniz parayı 10 yılda amorti ediyor mu? Biz bu durumu şöyle bir analiz ettik ve ortalama 27 yıl falan seviyelerinde olduğu korkunç bir süre. Sonra insanlar neden ev almayan yatırımcılara neden almıyorsun diye soruyorlar işte cevabı burada. Neden alıyım. Büyüyen, temettü ödeyen şirkete yatırım yaparım hem daha kısa sürede yatırdığım parayı amorti ederim hem de aynı sürede eminim hisse fiyatım, ev fiyatından çok daha fazla yükselir tarzı bir düşünce hayatınızı değiştirecektir. Son 7 yıl içerisinde fiyatı 10-15 kat artan ev gördünüz mü hiç. Ben size hem temettü ödeyen hem de fiyatı bu seviyede artan şirketler gösterebilirim. Hatta daha fazla artan bile var.
Bu ev örneğini size borsaya ve temettüye daha farklı objektiflerden bakmanızı sağlamak için verdik. Bu arada başınızı sokacak en az bir eviniz olsun. O kadarda abartmamak gerek.
(Temettü nedir , Temettü veren hisseler)
Kısaca özetleyecek olursak şunu söylemek istiyoruz, gelecek 10-15 yıl kendinize ya da çocuğunuza hisse biriktiriciliği yapacaksınız, ben her yıl temettü ödeyen, temettü verimi %4 ve üzeri olan ve her sene daha fazla temettü ödeyen ve sektöründe lider bir şirket hissesini biriktirmeyi tercih ederim. Bu dört şartı sağlaması benim için önemli. İşin sonunda ise emekli olacaksam, sadece temettü verimi yüksek hisse ye geçerim. Tahvil yatırımı gibi her yıl toplu parama alacağım temettüye bakarım. Tarzı bir düşünce sizin için ilerde çok büyük faydalar sağlayabilir. Siz farklı düşünebilirsiniz. Sadece bir şartı isterseniz, diğerlerinden feragat edersiniz.
%4 temettü verimi bizce biraz az olabilir. Fakat temettü büyümesi ve liderlik gibi şartları da aklınızdan çıkarmayın. Hepsinden olmasını istediğinizde temettü veriminden feragat ediyorsunuz. Tabi bu biriktirme süresi boyunca bu şekilde. Dediğimiz gibi işin sonunda emeklilik zamanı geldiğinde sadece temettü verimini seçebilirsiniz. Gerisi Tamamen Sizin Stratejiniz! (temettü nedir temettü veren hisseler) bknz. https://www.economist.com/